Vrijwilligers en Vluchtelingen

Dagen voelen als weken hier op het kleine eilandje Leros. Heel mooi en rustig, het zonnetje schijnt nog en constant omgeven door dankbare mensen. Elke dag staan we op het kamp; een groot verlaten terrein met een leegstaand gebouw, een tent van MSF (artsen zonder grenzen), 23 IKEA huizen van de UNHCR (verenigde naties) waar 10-15 mensen in kunnen, een paar toiletten en (koude) douches, watertanks voor drinkwater en wat ruimte om kleren te laten drogen, te spelen en rond te hangen.

We beginnen elke dag met het uitdelen van eten, vaak vanuit de auto. De aantallen varieren heel erg en moet de avond ervoor een bestelling doen, rekening houdende met mogelijke aankomst en schatting van aantal die vertrekken. Als ik weet dat we genoeg hebben delen we het gewoon uit, maar soms doen we ook mensen markeren. Uiteraard zijn er een aantal die het eraf wassen. De kinderen verraden zichzelf makkelijk met hun blik, jongemannen hebben een rode plek waar de markering zat, maar sommigen komen er toch mee weg. Wanneer je iemand doorhebt kunnen ze er vaak wel mee lachen. Sommigen hebben oprecht nog honger en geven toe dat ze al gehad hebben. Ze begrijpen dat we dit niet kunnen doen, al is er soms teleurstelling natuurlijk. Hoe het ook zij, het eten wordt hartelijk ontvangen en een bedankje kan er altijd wel vanaf.

Deze dankbaarheid zie je overal terug. We runnen namelijk een winkeltje, de 'boutique' waar mensen van een aantal basis dingen een stuk mogen uitzoeken. We zijn open van 11-12 en 16-19, maar soms ook heel de middag open als het echt druk is. Bij de haven delen ze tickets uit en strepen ze af wat mensen niet nodig hebben. Dit is erg lastig natuurlijk met de aantallen die soms aankomen (200-300) en in welke staat (doorweekt, nat, vies etc.). De houding van mensen varieert dan ook heel erg.

Waar de meeste dankbaar zijn voor alles wat je te bieden hebt, sommigen zijn dit absoluut niet.Vrouwen en meisjes doen vaak alsof het echt shoppen is en zijn kieskeurig, maar ook een aantal heren. Soms staan ze ook echt lang in de rij en al delen ze noodzakelijke kleding uit in de haven, we hebben nooit alles voor iedereen dus is best lastig. Voor elke 'lastige klant' zijn er ook vaak vrouwen die een vrouwelijke vrijwilliger een kus geven voor hun hulp. Er is echter één rol die erg ondankbaar is, die van de 'doorbitch'. Verzonnen door een aantal NLse meiden hier, die er erg goed in waren. Het houdt simpelweg in bij de deur staan, mensen vragen om hun ticket, in -en uit laten. Je kunt je voorstellen dat met tientallen in een rij dat er gedrongen wordt, kwade gezichten, gefrustreerde ouders die met kinderen en baby's zitten e.d.

Het lastigste aan het hele gebeuren is dat je soms echt streng moet zijn, want mensen blijven terugkomen om te ruilen of claimen geen ticket te hebben etc. Enerzijds snap je dat ze de beste dingen willen, maar ook onder hen zijn er die zeggen dat ze gewoon moeten accepteren dat er heel veel mensen zijn die het soms harder nodig hebben en er voor iedereen niet genoeg is anders. Ik probeer mensen altijd uit te leggen dat er naast hun groep / mensen die nu int kamp zitten, er nog honderden per week kleding nodig hebben. Zowel de vrijwilligers als de vluchtelingen, want er zijn ook vrijwilligers die de neiging hebben mensen iets te geven ondanks dat het niet nodig is. Ik hoor hier zelf ook bij haha :)

Er zijn naast Stichting Bootvluchteling allerlei andere organisaties; de meeste vallen onder het lokale Leros Solidarity Network. Ook een aantal Nederlanders die hierheen zijn gekomen vallen hieronder. Er lopen een paar zwervers, figuurlijk en letterlijk soms :P, rond die bij niemand horen. De grote organisaties werken niet met vrijwilligers, zoals de VN en MSF, maar daar zijn redenen voor. Dit maakt het af en toe wel lastig. Communicatie is echt cruciaal en goede afspraken maken. Als coördinator zit ik dan ook regelmatig in meetings, wordt ik aangesproken als er iets geregeld moet worden, problemen opgelost moeten worden e.d. Hierdoor ben ik vaak overal en nergens, loop ik van hot naar her en kan het soms erg stressvol zijn. Het werk zelf, buiten alle politiek, is het waard en krijg veel waardering van iedereen hier.

Ik heb dan ook echt al vele nieuwe vrienden gemaakt en echt topwijven en goede kerels ontmoet van allerlei nationaliteiten. Ook onder de vluchtelingen al vele vrienden gemaakt en echt speciale band mee opgebouwd. Ondanks dat je sommige maar een paar keer spreekt of maar een korte tijd ziet, je begrijpt mekaar op 1 of andere manier. De meeste mensen komen gewoon om te helpen en de mensen die je helpt herkennen dit. Het is alsof er een soort sfeer van humaniteit, hoop en positiviteit ontstaat waardoor vluchtelingen en vrijwilligers elkaar begrijpen, zo sterk met elkaar verbonden raken en een band hebben die ondanks afstanden nooit verbroken kan worden. Al deze mensen zal ik nooit vergeten en hebben allemaal een plek in mijn hart.

Er is één Griekse man die ik apart moet benoemen: hij heet Kyriakos, is een vrijwilliger op leeftijd die altijd op zijn brommertje rondrijdt en meehelpt. Hij is er ook altijd om met mensen te praten en ondanks dat hij ook de taal (Arabisch, Farsi of Urdu) niet machtig is, kan hij met zijn goede hart en karakter veel teweeg brengen. Bij het vertrek met de ferry is hij er altijd tot het laatste moment. De eerste keer dat het bij mij insloeg was toen ik hem nog lang nadat de boot vertrokken was zag zwaaiien met beide armen naar de stip die steeds kleiner werd.

Ik hoop dat dit een beetje een beeld geeft van de dagelijkse realiteit. Je bent met zoveel dingen in je hoofd bezig en maakt veel uren, lange dagen en er gebeurt altijd wel iets dus zal het misschien bij dit verslag blijven. Ik heb ook in de avond of zelfs nu ik een dagje vrij heb genomen geen puf om echt goed mijn dagboek bij te houden. Iets wat ik toch altijd doe. Het is vermoeiend, maar echt heel mooi werk en ben erg blij dat ik dit ben gaan doen. Naast Zuid-Afrika echt het meest indrukwekkende wat mij ooit is overkomen. Bedankt iedereen voor jullie berichten, steun en mooie woorden.